Δεν αρκεί μόνο η αγάπη

Αυτό τον καιρό διαβάζω ένα καταπληκτικό βιβλίο που έχει συγγράψει ο Άαρον Μπεκ(πατέρας της γνωστικής ψυχολογίας) με τίτλο «Δεν αρκεί μόνο η αγάπη». Για την ακρίβεια το διαβάζω για δεύτερη φορά και αυτή η επανάληψη καθίσταται ευκολότερη λόγω των υπογραμμίσεων που έχω κρατημένες στο βιβλίο. Μου το είχε δωρίσει μια πολύ καλή φίλη-ψυχολόγος το επάγγελμα.

Μια από τις βασικές αρχές της γνωστικής ψυχολογίας διατυπώθηκε σχεδόν δυο χιλιάδες χρόνια πριν από το στωικό φιλόσοφο Επίκτητο στο Εγχειρίδιο: «Οι άνθρωποι ενοχλούνται όχι από τα πράγματα αλλά από τον τρόπο με τον οποίο τα ερμηνεύουν». (Αχ, πάλι από εμάς τους Έλληνες ξεκίνησαν τα πάντα... Αστειεύομαι ε!).  Έτσι το πώς ένας σύζυγος αντιλαμβάνεται και το πώς ερμηνεύει τη συμπεριφορά του άλλου έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για τον προσδιορισμό της συζυγικής δυσαρμονίας απ’ ότι οι πράξεις αυτές καθαυτές. Το βιβλίο αναφέρεται σε παντρεμένα ζευγάρια, αλλά μπορούν να το διαβάσουν και να ωφεληθούν και τα ελεύθερα πουλιά σαν και μένα!

Παρουσιάζονται τα πιο συχνά προβλήματα που ανακύπτουν σε μια συντροφική σχέση (πχ ο αρνητικός τρόπος σκέψης, διάψευση των προσδοκιών, ανελαστικοί κανόνες, κακή επικοινωνία, σύγκρουση απόψεων, ο ρόλος των αυτόματων σκέψεων....) με πληθώρα παραδειγμάτων, και προτείνονται τρόποι για να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα. Αν ο τρόπος σκέψης μας καθηλωθεί σε διαστρεβλωμένες συμβολικές σημασίες, παράλογη λογική και εσφαλμένες ερμηνείες, γινόμαστε στην ουσία κουφοί και τυφλοί. Η διαστρεβλωμένη αυτή σκέψη μπορεί να καταπολεμηθεί με την εφαρμογή μιας ανώτερης μορφής λογικής.

Είναι ένα βιβλίο που αξίζει κανείς να το διαβάσει πολλές φορές με προσοχή, και πιστεύω ότι θα βοηθήσει να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με το ταίρι μας μα και γενικότερα με τους άλλους ανθρώπους. Για παράδειγμα, όταν ένα άτομο αποδώσει συμβολικό νόημα σε ένα γεγονός, η αντίδραση του μπορεί να είναι υπερβολική και να εκφράζει μια διαστρεβλωμένη αντίληψη της κατάστασης. Ένας από τους στόχους της γνωστικής θεραπείας είναι να βγάζει στην επιφάνεια τις διάφορες παραδοχές μας και να προσδιορίζει αν έχουν μια ρεαλιστική βάση και να τις αλλάζει ανάλογα.

Ο τίτλος του βιβλίου έχει να κάνει με το γεγονός ότι η αγάπη από μόνη της δεν είναι αρκετή για να δημιουργήσει το συνεκτικό δεσμό σε μια σχέση. Πράγματι, όταν καταλαγιάσει ο έρωτας ανακύπτουν διάφορα προβλήματα στην επιφάνια. Ο συγγραφέας λοιπόν στο πρώτο μέρος του βιβλίου καταπιάνεται με την κατανόηση των προβλημάτων και στο δεύτερο μέρος προτείνει ποικιλία μεθόδων(που έχουν δοκιμαστεί στην πράξη) για να ξεπεραστούν αυτά.

Στο σημείο αυτό, με αφορμή την τελευταία μου αναφορά στον έρωτα, ας δούμε τι έχουνε να μας πούνε περί έρωτος οι μεγαλύτερες εγκυκλοπαίδειες του γαλαξία μας:

Η εγκυκλοπαίδεια Galactica περιγράφει τον «έρωτα» σαν μια εξουθενωτική ψυχοσωματική ασθένεια η οποία προκαλείται από την έκκριση ορμονών στο σώμα του θύματος το οποίο είτε έχει άγνοια της καταστάσεως του είτε απλώς δε μπορεί να συγκρατηθεί, και συνεχίζει με το να παραθέτει μια μεγάλη λίστα με διαθέσιμη ιατρική βοήθεια. Στη συνέχεια παραθέτει μια λίστα με το πώς να διαχειριστείς τη βοήθεια που σπεύδουν να σου δώσουν άνθρωποι που ποτέ σου δεν τους ζήτησες να σε βοηθήσουν, και ποιοί πλανήτες στο γαλαξία είναι οι καλύτεροι στο να κλαίνε ακούγοντας συγκινητικά ερωτικά τραγούδια.

Το «Γυρίζοντας το γαλαξία με οτοστόπ» («The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy” κατά τους Άγγλους), έχει το εξής να πει λακωνικά επάνω στο ζήτημα του έρωτα: «Σχεδόν επίπονος», με την υποσημείωση «Αποφύγετέ τον, αν είναι δυνατόν».

Βέβαια να σημειωθεί ότι μετά που διάβασαν αυτή την περιγραφή του έρωτα οι σύζυγοι των συντακτών του «Γυρίζοντας το γαλαξία με οτοστόπ», και μετά από πολλούς τσακωμούς, χωρισμούς, παρατεταμένα διαστήματα χωρίς σεξ κτλ, αποφασίστηκε τελικά να αλλαχτεί αυτή η ερμηνεία και στη νεότερη έκδοση του «Γυρίζοντας το γαλαξία με οτοστόπ», έχει ένα πιο διπλωματικό σχόλιο κάτω από τη λέξη έρωτας: «Πολύ δύσκολο να οριστεί...»

Για όσου δε γνωρίζουν, η εγκυκλοπαίδεια «Γυρίζοντας το γαλαξία με οτοστόπ» παρότι έχει πολλές παραλήψεις και πολλά από αυτά που λέει είναι τελείως ανακριβή, ωστόσο έχει ξεπεράσει σε πωλήσεις την εγκυκλοπαίδεια Galactica για δυο κυρίως λόγους: Πρώτον, είναι ελαφρώς φθηνότερη, και δεύτερον έχει χαραγμένη τη φράση «DON’T PANIC!» στο εξώφυλλο της με μεγάλα φιλικά γράμματα.